"Máy và thiết bị chuyên dụng" có thể được chia làm hai loại chính dựa trên tính chất di động

[Gianoithat]

"Máy và thiết bị chuyên dụng" (tiếng Anh:
specialized machinery and equipment hoặc special purpose equipment) là một phân loại rộng hơn, bao gồm cả hai nhóm "máy và thiết bị công nghệ" và "máy và thiết bị lắp đặt vào công trình", nhưng nhấn mạnh vào tính chất đặc thù của chúng.


Khái niệm và đặc điểm

Thuật ngữ này dùng để chỉ các loại máy móc, công cụ, và thiết bị được thiết kế và chế tạo riêng biệt để thực hiện một chức năng cụ thể hoặc phục vụ cho một ngành nghề đặc thù, khác với các thiết bị đa năng, phổ biến trên thị trường.

Đặc điểm chính của thiết bị chuyên dụng:

1. Tính đặc thù cao: Chỉ dùng được cho một mục đích nhất định hoặc trong một lĩnh vực hẹp (ví dụ: thiết bị y tế chuyên khoa, máy bay nông nghiệp, thiết bị khai thác mỏ).
2. Thiết kế riêng biệt: Thường không sản xuất hàng loạt đại trà mà được thiết kế theo yêu cầu kỹ thuật riêng biệt của dự án hoặc ngành nghề.
3. Giá trị sử dụng chuyên biệt: Hiệu quả cao trong lĩnh vực của nó nhưng gần như vô dụng ngoài mục đích đó.
4. Yêu cầu vận hành đặc thù: Đòi hỏi nhân sự có chuyên môn, đào tạo sâu về thiết bị đó mới có thể sử dụng được.

Phân loại và ví dụ

"Máy và thiết bị chuyên dụng" có thể được chia làm hai loại chính dựa trên tính chất di động:


1. Thiết bị chuyên dụng có tính di động/công nghệ

Đây là các máy móc phục vụ trực tiếp sản xuất hoặc dịch vụ trong ngành đặc thù, có thể di dời.

Ví dụ:

• Ngành y tế: Máy chụp cộng hưởng từ (MRI), máy X-quang, thiết bị phẫu thuật nội soi.
• Ngành hàng không: Thiết bị mô phỏng bay (flight simulator), xe thang máy bay chuyên dụng.
• Ngành nông nghiệp: Máy gặt đập liên hợp, máy bay phun thuốc trừ sâu chuyên dụng.
• Ngành xây dựng: Cần cẩu tháp, máy khoan hầm TBM (Tunnel Boring Machine).
• Ngành bán dẫn: Các máy quang khắc (lithography machines) đã nêu ở trên.

2. Thiết bị chuyên dụng lắp đặt cố định vào công trình

Đây là các hệ thống gắn liền với công trình nhưng có chức năng chuyên biệt cho mục đích sử dụng của công trình đó.

Ví dụ:

• Hệ thống xử lý nước thải công nghiệp lắp đặt cố định trong nhà máy.
• Hệ thống phòng cháy chữa cháy chuyên dụng cho kho lưu trữ hóa chất nguy hiểm.
• Hệ thống băng chuyền tự động tích hợp trong kho logistics.

Tóm lại, "máy và thiết bị chuyên dụng" là thuật ngữ pháp lý và kinh tế rộng, bao hàm tất cả các thiết bị có tính năng đặc thù phục vụ một mục đích chuyên biệt, dù là để sản xuất (công nghệ) hay để phục vụ vận hành công trình (lắp đặt cố định).